Klasy szczelności IP (stopień ochrony) – teoria i przykłady

Co to jest klasa szczelności IP?

Klasa szczelności IP (International Protection Rating lub Ingress Protection Rating) to standardowy system oznaczania stopnia ochrony dostarczanej przez obudowę urządzenia przed przedostawaniem się ciał obcych (np. pył, cząsteczki) oraz wilgocią lub wodą. Oznaczenie IP składa się z dwóch cyfr, gdzie każda cyfra ma określone znaczenie.

Pierwsza cyfra określa poziom ochrony przed ciałami obcymi

Oto tabela przedstawiająca klasy szczelności IP wraz z poziomem ochrony przed ciałami obcymi:

Należy pamiętać, że powyższa tabela dotyczy jedynie poziomu ochrony przed ciałami obcymi, a nie ochrony przed wilgocią lub wodą. Druga cyfra w oznaczeniu IP określa poziom ochrony przed wilgocią lub wodą ( patrz tabela poniżej).

Druga cyfra określa poziom ochrony przed wilgocią lub wodą

Poniżej znajduje się poprawiona tabela przedstawiająca klasy szczelności IP wraz z poziomem ochrony przed wilgocią lub wodą:

Warto zaznaczyć, że „X” w drugiej cyfrze oznacza, że nie ma określonego standardu ochrony dla danej klasy szczelności. Ochrona przed wilgocią lub wodą może się różnić w zależności od konkretnych warunków określonych przez producenta lub normy branżowe.

Popularne klasy szczelności IP z wyjaśnieniem

Oto kilka najpopularniejszych klas szczelności IP wraz z ich wyjaśnieniem:

1. IP65: Urządzenia o klasie szczelności IP65 są całkowicie chronione przed dostępem pyłu i zabezpieczone przed strumieniem wody z dowolnego kierunku. Są często stosowane w zewnętrznych aplikacjach oświetleniowych, reklamach, kamerach monitoringu i innych urządzeniach narażonych na trudne warunki atmosferyczne.
2. IP67: Urządzenia o klasie szczelności IP67 są całkowicie chronione przed pyłem i mogą być zanurzone w wodzie na krótki czas do określonej głębokości. Są popularne w przemyśle motoryzacyjnym, elektronice użytkowej, monitoringu outdoorowym oraz w urządzeniach peryferyjnych, takich jak klawiatury i myszy komputerowe.
3. IP68: Urządzenia o klasie szczelności IP68 są całkowicie chronione przed pyłem i mogą być całkowicie zanurzone w wodzie w określonych warunkach. Są często stosowane w smartfonach i innych urządzeniach mobilnych, smartwatchach, aparatach fotograficznych podwodnych, a także w urządzeniach zastosowanych w ekstremalnych warunkach, takich jak nurkowanie czy wspinaczka.
4. IP44: Urządzenia o klasie szczelności IP44 są chronione przed cząstkami większymi niż 1 mm (np. narzędzia, druty) i są odporne na rozpryski wody z dowolnego kierunku. Są często stosowane w oświetleniu wewnętrznym i zewnętrznym, gniazdkach elektrycznych i innych urządzeniach, które mogą mieć kontakt z wilgocią w przestrzeniach domowych.
5. IP55: Urządzenia o klasie szczelności IP55 są chronione przed pyłem i są odporne na strumienie wody pod niskim ciśnieniem. Są często stosowane w zewnętrznym oświetleniu, systemach nagłośnienia, systemach monitoringu, a także w urządzeniach stosowanych w przemyśle i magazynach.

Pamiętaj, że te przykładowe klasy szczelności mają swoje specyficzne wymagania dotyczące ochrony przed pyłem i wodą, a zastosowanie danej klasy powinno być dostosowane do konkretnego kontekstu i wymagań środowiskowych.

Niemiecka norma DIN 40050-9 – definicja, przykłady

Niemiecka norma DIN 40050-9 (znana również jako ISO 20653) określa klasę szczelności IP dotyczącą ochrony przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak woda i pył. Jest szczególnie stosowana w przemyśle motoryzacyjnym, gdzie istnieje potrzeba określenia wysokiego poziomu ochrony urządzeń elektrycznych przed wodą, pyłem i uszkodzeniami.

Norma DIN 40050-9 definiuje następujące klasy szczelności:

1. IPX1: Ochrona przed kroplami wody opadającymi pionowo. Przykład: Oświetlenie w samochodzie, które jest chronione przed kroplami deszczu.
2. IPX2: Ochrona przed kroplami wody opadającymi pod kątem do 15 stopni od pionu. Przykład: Przełączniki w samochodzie, które są chronione przed przypadkowym rozlaniem płynów.
3. IPX3: Ochrona przed kroplami wody opadającymi pod kątem do 60 stopni od pionu. Przykład: Szyba przednia samochodu, która musi zapewniać ochronę przed deszczem w czasie jazdy.
4. IPX4: Ochrona przed rozpryskami wody z dowolnego kierunku. Przykład: Głośniki w samochodzie, które muszą być odporne na przypadkowe zachlapanie.
5. IPX5: Ochrona przed strumieniem wody pod niskim ciśnieniem. Przykład: Wysokotonowy głośnik samochodowy, który jest chroniony przed wodą podczas mycia samochodu.
6. IPX6: Ochrona przed silnym strumieniem wody lub wodą pod wysokim ciśnieniem. Przykład: Wysokociśnieniowy spryskiwacz w samochodzie, który jest odporny na silny strumień wody.
7. IPX7: Ochrona przed czasowym zanurzeniem w wodzie. Przykład: Lampy oświetleniowe na zewnątrz samochodu, które mogą być zanurzane w wodzie podczas jazdy przez kałuże.
8. IPX8: Ochrona przed ciągłym zanurzeniem w wodzie w określonych warunkach. Przykład: Obudowa reflektora w samochodzie, która jest zaprojektowana do ciągłego zanurzenia podczas zanurzenia w wodzie lub błocie.

Niemiecka norma DIN 40050-9 ma zastosowanie głównie w kontekście przemysłu motoryzacyjnego, ale może być również stosowana w innych dziedzinach, gdzie istnieje potrzeba określenia szczegółowych wymagań.

Stopnie ochrony IP – ciekawostki

Kilka ciekawostek dotyczących stopni ochrony IP i ich zastosowania:

Oznaczenie IP nie dotyczy tylko elektroniki

Chociaż stopnie ochrony IP są często stosowane w kontekście urządzeń elektronicznych, takich jak smartfony, oświetlenie czy kamery, mogą być również stosowane w innych dziedzinach. Na przykład, IP67 może być używane do oznaczenia obudów ochronnych dla narzędzi lub sprzętu sportowego, które są odporne na kurz i wilgoć.

IP68 a nurkowanie

Chociaż IP68 oznacza, że urządzenie jest całkowicie zabezpieczone przed kurzem i może być zanurzone w wodzie, nie oznacza to, że jest ono automatycznie odpowiednie do nurkowania. IP68 odnosi się zwykle do krótkotrwałego zanurzenia w wodzie do określonej głębokości, a nie do długotrwałego użytkowania pod wodą.

Pył a klasy IP

Klasy IP, które określają ochronę przed pyłem, zaczynają się od IP5X. IP5X oznacza, że urządzenie jest chronione przed pyłem, ale nie jest całkowicie szczelne. Natomiast IP6X oznacza, że urządzenie jest całkowicie chronione przed pyłem.

Stopień ochrony a trwałość

Wyższy stopień ochrony IP zwykle oznacza większą trwałość i odporność na ekstremalne warunki. Urządzenia o wyższych klasach szczelności są często projektowane z myślą o zastosowaniach przemysłowych lub ekstremalnych warunkach, takich jak środowisko budowlane, militarne lub podwodne.

Testowanie zgodności

Aby potwierdzić stopień ochrony IP urządzenia, może być konieczne przeprowadzenie testów zgodnie z określonymi normami. Istnieją specjalne laboratoria, które przeprowadzają testy, takie jak testy pyłowe, testy wodoodporności, testy zanurzenia itp., aby zweryfikować, czy urządzenia spełniają określone wymagania dla danej klasy szczelności.

Stopnie ochrony IP są istotne przy wyborze urządzeń, zwłaszcza gdy będą narażone na trudne warunki środowiskowe. Przestrzeganie odpowiednich klas szczelności może pomóc w zabezpieczeniu urządzeń przed uszkodzeniami spowodowanymi przez pył, wilgoć lub wodę.