Czym są pory roku i jak się je wyznacza?

Pory roku to okresy w ciągu roku kalendarzowego, które charakteryzują się różnymi warunkami klimatycznymi, oświetleniem i wegetacją. Pory roku wynikają z ciągłego ruchu Ziemi wokół Słońca i nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity tego ruchu. Podstawą wyróżnienia owych okresów, zwanych porami roku, są:

✔️ temperatura powietrza – klimatyczne pory roku,
✔️ położenie Ziemi względem Słońca podczas ruchu obiegowego naszej planety – astronomiczne (kalendarzowe) pory roku.

W klimacie umiarkowanym, do którego należy Polska, tradycyjnie wyróżnia się cztery pory roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Każda z nich ma ustaloną datę początkową i końcową, która jest jednocześnie datą początkową kolejnej pory roku. W innych strefach klimatycznych może być wyróżniona inna liczba pór roku, np. w strefie klimatów podzwrotnikowych: pora sucha (lato) i pora deszczowa (zima).

Pory roku – kiedy się zaczynają i jakie mają cechy?

Pory roku to okresy w ciągu roku, które charakteryzują się różnymi warunkami pogodowymi, długością dnia i nocy, oraz zmianami w przyrodzie. W zależności od sposobu ich wyznaczania, możemy wyróżnić pory roku kalendarzowe i astronomiczne.

Pory roku kalendarzowe – co to jest i kiedy się zaczynają?

Pory roku kalendarzowe to umowne podziały roku na cztery równe części, które mają stałe daty początku i końca. Są one oparte na średnim położeniu Słońca względem Ziemi, a nie na rzeczywistych zjawiskach astronomicznych. Pory roku kalendarzowe są takie same dla całej półkuli północnej i południowej, ale mają odwrotną kolejność.

Pory roku kalendarzowe zaczynają się następująco:

• Wiosna – 1 marca i trwa do 31 maja
• Lato – 1 czerwca i trwa do 31 sierpnia
• Jesień – 1 września i trwa do 30 listopada
• Zima – 1 grudnia i trwa do 28 lub 29 lutego

Pory roku astronomiczne – co to jest i kiedy się zaczynają?

Pory roku astronomiczne to naturalne podziały roku na cztery części, które są związane z położeniem Ziemi na orbicie wokół Słońca i nachyleniem jej osi obrotu. Są one określane przez momenty zwane przesileniami i równonocami, kiedy następują największe różnice w długości dnia i nocy, lub kiedy są one równe na całym świecie.

Pory roku astronomiczne zaczynają się następująco:

• Wiosna – od równonocy wiosennej, która przypada między 19 a 21 marca na półkuli północnej, a między 22 a 23 września na półkuli południowej
• Lato – od przesilenia letniego, które przypada między 20 a 22 czerwca na półkuli północnej, a między 21 a 23 grudnia na półkuli południowej
• Jesień – od równonocy jesiennej, która przypada między 22 a 24 września na półkuli północnej, a między 20 a 21 marca na półkuli południowej
• Zima – od przesilenia zimowego, które przypada między 21 a 23 grudnia na półkuli północnej, a między 20 a 22 czerwca na półkuli południowej

Każdy moment zmiany pory roku wyznaczany jest za pomocą specjalnych obliczeń i obserwacji astronomicznych i w rzeczywistości co roku wypada o innej porze dnia, a nawet innego dnia. W związku z tym np. początek wiosny wypada czasami nie 20., a 21. lub 22. dnia marca. Podobnie jest z początkiem innych pór roku.

Jakie są cechy poszczególnych pór roku?

Każda pora roku ma swoje charakterystyczne cechy, które można zauważyć w zmianach zachodzących w przyrodzie, temperaturze, długości dnia i nocy, a także w sposobie ubierania się i spędzania czasu przez ludzi. Oto niektóre z nich:

Wiosna – cechy charakterystyczne

Wiosna to pora roku, kiedy przyroda budzi się do życia po zimowym uśpieniu. Widać to po rozkwitaniu roślin, pojawieniu się pierwszych owoców i warzyw, powrocie ptaków z ciepłych krajów i wzmożonej aktywności zwierząt. Wiosną temperatura powietrza stopniowo rośnie, a dzień wydłuża się kosztem nocy. Wiosną często występują opady deszczu i burze. Wiosną ludzie chętniej wychodzą na spacery, uprawiają sporty na świeżym powietrzu, zmieniają garderobę na lżejszą i kolorową.

Lato – cechy charakterystyczne

Lato to pora roku, kiedy temperatura powietrza jest najwyższa, a dzień trwa najdłużej. Lato kojarzy się z wakacjami, podróżami, plażą, słońcem i odpoczynkiem. Latem rośliny są w pełni rozwoju, a na drzewach i krzewach dojrzewają owoce. Latem można obserwować wiele gatunków motyli, pszczół i innych owadów. Latem często występują upały i susze, ale też gwałtowne burze z gradem. Latem ludzie ubierają się w lekkie i przewiewne ubrania, chronią się przed nadmiernym nasłonecznieniem i dbają o nawodnienie organizmu.

Jesień – cechy charakterystyczne

Jesień to pora roku, kiedy temperatura powietrza stopniowo spada, a dzień skraca się kosztem nocy. Jesień kojarzy się z powrotem do szkoły lub pracy, zbiorami plonów, grzybobraniem i przygotowaniami do zimy. Jesienią rośliny tracą liście, które zmieniają kolor na żółty, pomarańczowy lub czerwony. Jesienią można obserwować migrację ptaków do ciepłych krajów i zapasy zapasów przez niektóre zwierzęta. Jesienią często występują opady deszczu i mgły. Jesienią ludzie ubierają się w cieplejsze i ciemniejsze ubrania, ogrzewają domy i samochody, zapalają światła wcześniej.

Zima – cechy charakterystyczne

Zima to pora roku, kiedy temperatura powietrza jest najniższa, a dzień trwa najkrócej. Zima kojarzy się ze świętami Bożego Narodzenia i Nowego Roku, nartami, sankami, bałwanami i choinkami. Zimą rośliny są w stanie spoczynku lub ulegają zamarznięciu. Zimą można obserwować śnieg i lód na ziemi i wodzie, a także niektóre gatunki ptaków karmione przez ludzi. Zimą często występują mrozy i wichury. Zimą ludzie ubierają się w grube i ciepłe ubrania, ogrzewają się przy kominku.

Cztery Pory Roku – Vivaldi

„Cztery Pory Roku” (ang. „The Four Seasons”) to znana seria czterech koncertów skomponowanych przez Antonio Vivaldiego w około 1723 roku. Każdy z tych koncertów jest częścią większego dzieła znanego jako „Il cimento dell’armonia e dell’inventione” (pol. „Wyzwanie harmonii i inwencji”). Każdy z czterech koncertów opisuje jedną z pór roku: wiosnę, lato, jesień i zimę. Każdy koncert jest podzielony na trzy części, a każda z tych części jest zatytułowana i zawiera wiersze, które opisują sceny związane z daną porą roku.

Najbardziej znany jest koncert „Wiosna”, który otwiera serię. Jest on pełen radosnej i optymistycznej muzyki, która oddaje charakterystyczne cechy wiosny. Kolejno, „Lato” jest gorące i burzliwe, „Jesień” jest spokojna z nutami żniw i winobrania, a „Zima” jest chłodna i surowa, z dźwiękami lodu i wiatru.

„Cztery Pory Roku” są jednymi z najbardziej znanych i wykonywanych dzieł w historii muzyki klasycznej i stanowią doskonały przykład muzyki programowej, która opisuje sceny z życia codziennego za pomocą dźwięków.

Podsumowanie

Z powyższego artykułu dowiedzieliśmy się, czym są pory roku kalendarzowe i astronomiczne, kiedy się zaczynają i jakie mają cechy. Pory roku kalendarzowe to umowne podziały roku na cztery równe części, które mają stałe daty początku i końca. Pory roku astronomiczne to naturalne podziały roku na cztery części, które są związane z położeniem Ziemi na orbicie wokół Słońca i nachyleniem jej osi obrotu. Pory roku różnią się między sobą pod względem temperatury, opadów, ciśnienia atmosferycznego, wilgotności powietrza, oraz zmian w roślinności i zwierzętach. Zostały podane przykłady cech poszczególnych por roku oraz ich wpływu na nasze życie i zdrowie.